Veel tuinensites staan er vol mee. Je zoekt een plant op en daar staat het: Geef bij het planten zoveel van SuperStartGroeier voor Borderplanten en daarna minimaal jaarlijks de GroeiOnderhouder voorBorderplanten. U kunt het hier bestellen. Lekker makkelijk, 1 druk op de knop.

En daar ga je dan. Je volgt het advies en koopt de hele handel en strooit of giet het bij je planten.

En het werkt. Ze groeien prachtig. Ze groeien tegen de klippen op. Maar is het nodig?

Vaak niet.

Bemesten wordt verkocht als plantenvoeding, maar planten zijn geen dieren en eten werkt anders bij planten dan bij ons. Planten gebruiken de zon als eten. Samen met water uit de grond en koolzuurgas uit de lucht maken ze daar suikers van. En van die suikers maken ze alles. Vetten, eiwitten, hout, plantenhormonen en plantenvitaminen, you name it. Letterlijk alles!

Wat ze daar voor nodig hebben is ‘voedingselementen’. Die bouwen ze in in al die stoffen die ze maken. Die voedingselementen halen ze uit de bodem. Van Stikstof (N), Fosfor (P) en Kalium (K) hebben ze het meeste nodig, maar er zijn nog een aantal anderen. Maar daarvan zit ook best wel veel in de bodem. Met name in kleigrond en veengrond.

Top recyclers

Planten zijn toppers waar het gaat om recyclen en de circulaire economie. Als ze het zouden kunnen, zouden ze ons, stelletje amateurs, vierkant uitlachen om dat geknoei van ons op dat gebied. In hun blaadjes zitten ook allemaal voedingselementen. En als de blaadjes vallen, dan vallen die elementen mee op de bodem. En daar komt het leger recyclaars aanzetten. Wormen trekken de blaadjes de grond in en knippen die in kleine stukjes. Hetzelfde doen kevertjes, en schimmels. Andere schimmels en bacteriën breken het afval van die wormen en kevertjes weer verder af. Totdat die elementen weer netjes in de bodem zitten, klaar om opnieuw te worden gebruikt voor de bladeren van het jaar erop. Precies op de juiste manier aangeboden.

Maar daar komen wij met onze bladblazers. De tuin moet netjes en het laatste blaadje moet van het grasveld en uit de perken. En daar gaan de voedingselementen. In de biobak in plaats van terug in de tuinbodem. En langzamerhand is er niet meer genoeg en worden de planten wat gelig. Of ze groeien niet meer goed. Daar gaan trouwens best wel wat jaartjes overheen, want de natuur zou de natuur niet zijn als ze ook voor deze situatie geen oplossing had. Alleen: uiteindelijk, na een tiental jaren blad afvoeren wordt de voorraad voedingselementen toch wat minder en is er wat hulp nodig.

Meer werk

De industrie wil ons daar best een beetje bij helpen. Met allerlei ‘voedingsmengsels’, helemaal afgestemd op jouw planten. Maar: Daarnaast staan weer andere planten, die hebben weer een ánder ‘voedingsmengsel’ nodig. En zo blijf je aan de gang. Planten zelf vinden dat flauwekul. Die hebben het liefst verteerde planten, dus compost of bladaarde, voor hun voeding. Daar zitten al die voedingselementen in de juiste verhouding in.

Dat een tuin niet de echte natuur is en je daarom af en toe moet ingrijpen, is logisch. Maar dat wil niet zeggen dat je, wat soms met droge ogen aangeraden wordt, minimaal 2 tot zelfs 3 keer per jaar moet bemesten! Schei toch uit, we zijn toch niet bezig met een bedrijf met maximale opbrengsten! Weet je hoe dat in de vakwereld genoemd wordt? Overbemesten.

En overbemesten heeft zó veel nadelen.

Als je een gazon hebt, dan wordt dat prachtig groen met al die stikstof. Het gaat ook hard goeien. Wat moet je dus? Meer maaien. Zit je daarop te wachten? Ik niet.

Onkruidvoedsel

Wat je ook niet moet vergeten is dat wat wij ‘onkruid’ noemen, voor de natuur ook gewoon planten zijn. Die voedingselementen kunnen niet kiezen wie hen uit de bodem haalt of niet. Wie het snelste groeit, krijgt het meeste. En laten dat nu nèt de onkruiden zijn! Dus als je wil wieden, dan moet je lekker veel bemesten. Dat groeit je onkruid ook lekker tegen de klippen op en dan heb je wat te doen.

Er zijn ook planten die niet meer bloeien als je ze (flink) bemest. De meest beruchte onder deze is wel de Blauwe Regen. Dat is toch al niet de meest makkelijke plant als het om bloeien gaat. Sommige mensen moeten jaren wachten voordat ze de eerste bloemen zien verschijnen. Pas na de plant pesten door fors te snoeien komen dan de eerste bloemen. Maar zelfs dat helpt niet als je denkt de plant lekker te verwennen met een beetje ‘voeding’.

Je moet zelfs met compost uitkijken. Niet met je eigengemaakte compost. Die is keurig in balans, als je de natuur haar werk maar laat doen. Maar wel met gekochte compost. Want die KAN ‘verrijkt’ zijn met voedingselementen. En voor je het weet ben je dan weer aan het overbemesten.

Drinkwater

Er is nog iets anders waarom ik zeer huiverig ben voor dat bemesten de hele tijd. Dat is niet zozeer dat je met dat bemesten de bodem aardig kunt verpesten doordat de natuurlijke balans van de voedingsmineralen helemaal verstoord raakt. Dat gebeurt óók, maar dat is een ingewikkeld proces en het voert te ver om dat hier ‘eventjes’ uit te leggen. Nee, dat is omdat de bodem op een gegeven moment die voedingselementen niet meer kan vasthouden. Er zijn per bodemdeeltje maar een beperkt aantal plekken voor die voedingselementen en vol is vol. En waar gaat de rest dan heen? Naar het grondwater. Ons grondwater. Wat we later weer gaan opdrinken als drinkwater. Maar met dat overmemesten zij we hard bezig om ons drinkwater te vergiftigen. Want daar kunnen wij niet zo goed tegen, tegen water drinken met veel Stikstof, Fosfor en Kalium er in (en de rest). Daar worden we ziek van. Onze waterleidingbedrijven moeten dat er allemaal eerst uit halen.

Kijk, een tuinier is, wat bemesten betreft, nog maar een kleine jongen vergeleken met het boerenbedrijf. Maar dat wil niet zeggen dat we daarom maar klakkeloos moeten bemesten. Bovendien: we zijn met heel veel tuinders en vele kleine beetjes maken een heleboel.

Laat die mestpot dus maar lekker dicht. Gebruik hem alleen als het nodig is, dus als er echt een tekort is, en laat de natuur gewoon haar werk doen.

Hoeveel strooit u eigenlijk? Niks.