In de la lag nog deze Koffievraag:
“Wat zijn mooie plantencombinaties voor een border in de volle zon/halfschaduw/schaduw?”
Die vraag bleef natuurlijk met een reden in de la liggen. En die reden is het woord “mooi”.
Een aantal jaren terug hadden we een klant van de snoeicursus, die zich afvroeg wat ze nou met haar tuin aanmoest. Ze had een stadstuin, maar op klei en op het noorden. Nou is dat niet de makkelijkste omgeving, maar zeker niet hopeloos. Dat kwam ook omdat haar tuin diep was en er dus best wel zon in kwam –zij het in de zomer.
Maar ja, ze had zich bang laten maken door al die mensen die zeiden: O, o, o, een tuin op het noorden en dan ook nog op klei, dat kan nooit wat worden. Omdat ze er zelf ook niet uitkwam, nam ze een op zich heel verstandig besluit: Ze nam een hovenier in de arm. Die luisterde naar wat ze wilde: bloemen, kleur in verschillende seizoenen, goed voor vogels en insekten. En ze ontworpen een tuin, die ze daarna aanlegden.
Ik heb foto’s van de tuin gezien en ik moet zeggen, het was vakkundig gedaan. De tuin was echt aangelegd door een vakbekwaam hovenier en niet door een stratemaker die wat planten in een tuin pleurt als groen behang. Met haar wensen was rekening gehouden. Er was bijvoorbeeld een vuurdoorn in de tuin gezet. Ik heb in Manchester ook een vuurdoorn en die wordt het hele jaar druk bezocht door vogels. Dus dat was een goede keus.
Alleen kwam ze teleurgesteld bij ons terug. Ze vond de tuin niet mooi.
Wat was het probleem: Op het moment van tuinaanleg was paarsblauw met wit DE mooie plantcombinatie. Maar daar hield ze absoluut niet van. Zij hield van oranje en geel. En van rozen.
En dat is hier ook het probleem. Natuurlijk kan ik plantcombinaties aanraden voor zon, halfschaduw en schaduw. Maar of ze mooi zijn….dat ligt er dus helemaal aan wat JIJ mooi vindt. En daarvoor heb je zóveel verschillende mogelijkheden! Wil je planten die even hoog zijn of planten die achter hoog zijn en voor laag, om maar eens een zijstraat te noemen…
Hieronder volgen er toch een paar combinaties. Een paar die ik mooi vind en waar ik foto’s van heb. (Dan maar een lang blog.) Ik hou van contrast en felle kleuren.
Zon:
Voor een lage, winterborder kun je denken aan witte Primula polyanthus met Iris reticulata. Die bloeien in februari en dat geeft een mooi gezicht. Primula kan wel eens op een andere tijd bloeien en de Iris reticulata kan ook in januari bloeien.
In de tuin van de Royal Horticultural Society Bridgewater zag ik aan het einde van de zomer een border van oranje Dahlias (verschillende soorten) en gele lage Rudbeckia’s. Met als paars accent tussendoor Verbena bonariensis. Dahlia’s zijn zeurpieten die zon willen, hou daar dus rekening mee. Bovendien moet je de knollen ‘s winters uit de grond halen. Dat is dan weer iets minder.
In het dorp Castleton kwam ik een combinatie met prachtige herfstkleuren tegen: Een gele Acer palmatum en een rode pruikenboom, oftewel Cotinus coggygria. Nadeel van deze combinatie is dat je de Acer elk jaar moet snoeien, anders blijft hij niet klein. En Acers zijn bloeders, dus dat snoeien moet in de zomer. Een pruikenboom snoeien gaat makkelijk.
Halfschaduw:
Voor een herfstkleurige border is een combinatie van gele en paarsrode bolchrysanthen een idee. Bolchrysanthen zijn vrij makkelijk, alleen moet je ze na een paar jaar delen, want dan zakken ze toch een beetje uit en worden ze kaal in de kern. Je kunt ze door elkaar zetten (‘schaakbord’) of in vakken met ieder 1 kleur.
Een van onze klanten heeft op een wat lastige plek een rij Pluimhortensia’s geplant met ervoor een rij Geranium rozanne. Ik heb de border een half jaar na aanleg gezien en hij zag er al heel aardig uit.
Voor het vroege voorjaar zou je ook kunnen denken aan sneeuwklokjes en roze Cyclamen coum. De Cyclamen coum kun je ook in rood en wit krijgen. Deze combinatie kan zowel in de halfschaduw als in de volle zon en kan ook in potten – let dan bij de Cyclamen wel op vorstbescherming.
Ik dacht er eerst nog aan om een combinatie met Doronium aan te bevelen –vrolijk geel-, maar ik dacht later: beter van niet. Slakken zijn DOL op Doronium…
Schaduw:
De lastigste van de drie. Er zijn niet veel bloeiende planten die tegen schaduw kunnen en dat betekent dat het moeilijk is om combinaties te vinden die tegelijkertijd bloeien – en daar gaat het toch om, bij combinaties.
Nu kan ik de makkelijke weg kiezen en aanbevelen dat je die planten met varens combineert. En dat geeft vaak ook mooie combinaties. Je moet natuurlijk wel vochthoudende grond hebben, want anders gooien de varens de handdoek in de ring. En er zijn prachtige varens, echt beauties. Omdat ze tegenwoordig weer populair zijn, zijn ze vrij makkelijk te krijgen. Let wel op de grootte!
Bloeiende planten die goed tegen schaduw kunnen zijn het roze Lelietje van Dalen(bloeit in mei), Geranium nodosum (roze, voorjaar tot de herfst), Geranium phaeum (paarsachtig, voorjaar en vroege zomer), Iris foetidissima var citrina (gelig met roodtinten, vroege zomer), Leliegras (Liriope muscari (paarsig, herfst). Als struikjes kun je denken aan Daphne laureola (februari, gelige bloemen) of Daphne odora (roze bloemen, februari, sterk geurend).
Kijk uit met boeken: ik heb een boekje van de Royal Horticultural Society, die in zijn sectie ‘planten voor in de schaduw’ met droge ogen planten neerzet die van zon of halfschaduw houden. Je zou zeggen, als er één organisatie is die beter zou moeten weten….
Enfin. Het is een heel gepuzzel dus en ik kan me heel goed voorstellen dat de lust daartoe je af en toe vergaat. Ik hoop dat je hier wat aan hebt.
Kom je er met deze adviezen toch nog niet uit? Heb je er nu genoeg van en wil je echt leren hoe je je tuin klimaatbestendig en natuurvriendelijk en uiteraard ook mooi inricht? Dan hebben wij voor jou de cursus zelf je tuin klimaatbestendig en natuurvriendelijk inrichten. Dat is een online cursus met intensieve begeleiding. Aan het einde van het traject kun je zelf je eigen tuin inrichten.
Wil je vrijblijvend een beetje snuffelen?
Volg dan op
donderdag 27 maart 2025
om 20:00 uur ons nieuwe
gratis webinar Tuininrichten.
In een uur krijg je dan de 7 Essentiële Elementen van tuininrichten te zien. Doe je mee?
Ik zou het leuk vinden als dit blog je heeft geïnspireerd. Zou je dat met mij willen delen?
Geniet je van mijn tuinverhalen en wil je ze iedere week gratis in je mailbox ontvangen?
Druk dan op de knop hieronder, zo simpel is het.
