Mijn vader had, zoals vele malen gezegd in de blogs, een volkstuin. Mijn vader was vakbekwaam hovenier en werkte in de 50-er en 60-er jaren voor de gemeente Amsterdam in de buitenploeg. Maar het werknemerssalaris in de groenvoorziening, daarvan kun je doorgaans niet rentenieren. Nu niet en toen al helemaal niet.

Met dat salaris zat er niks anders op dan een scheef bovenhuis aan de Jordaanrand van de Prinsengracht. Dat klinkt luxe, maar dat was het niet. Tien jaar later werd het gedwongen verhuizen omdat het huis onbewoonbaar was verklaard. Gezond was het ook niet. In de beruchte winter 1962-63 had een van ons drie kinderen bronchitis en hadden de andere twee longontsteking. Dat moest veranderen en dus kwam er de volkstuin.

Gazon geeft ruimte.

Maar mijn vader was hovenier. Dus werd er niet zomaar wat ingeplant. Nee, er werd een ontwerpje gemaakt. Met langs de rand van de tuin wat hogere struiken, ervoor een laag lagere struiken en hoge vaste planten en daar weer voor een laag met de lage vaste planten en de zomerbloeiers. En daarvóór weer het gazon. Want dat gaf ruimte, had hij geleerd.

En dat is ook zo. Ik kan het zelf aan mijn eigen tuin zien. Een gazon geeft ruimte. Tenminste, als het netjes wordt gemaaid. Als het gazon niet wordt gemaaid, dan lijkt de tuin opeens een stuk kleiner en dan is het ruimtelijk effect mooi weg. Er rest alleen nog maar een Gezicht op Achterstallig Werk.

Biljartlaken.

Mijn vader was –als hovenier- opgevoed met als ideaal voor een gazon het Biljartlaken. Je weet wel, dat gazon waarbij alle sprietjes precies de juiste lengte hebben en allemaal even lang zijn en precies de juiste kleur groen hebben. Hoe krijg je zo’n gazon? Dat vroegen nieuwsgierige mensen wel eens in Engeland. ‘Twee keer per week maaien’ was het antwoord. En dan natuurlijk besproeien en bemesten en beluchten en onkruid bestrijden en wat er allemaal niet meer bij komt kijken. Een biljartlaken maken is een he-le-boel werk. Dat is een van de redenen waarom het lidmaatschap van een golfclub zo duur is. Daar moet het gras precies goed zijn, anders golft het niet goed genoeg voor de competitie.

Water in de wijn.

Zover ging mijn vader niet, 1x per week maaien was genoeg. Hij moest per slot van rekening ook nog werken. En hij moest ook andere dingen dulden.

‘Die kinderen mogen best op het gras spelen, het is ook hún tuin!’ zei mijn moeder. Als mijn vader dan protesteerde dat zijn gras kapot ging als de kinderen er op speelden, zei ze: ‘Welnee! Ze gaan er toch niet op voetballen?’ En dat deden we ook niet, want dan kwam de bal in de beplanting en dan waren de rapen pas echt gaar.

Ook moest hij water in de wijn doen over het onkruid in het gras. Mollen werden fanatiek bestreden, eerst met de mollenklem, later met fluitflessen. Wij kinderen vonden dat niet leuk, om het maar zacht te zeggen, maar dat hielp niet. Paardenbloemen en madeliefjes werden ook met harde hand verwijderd. Als we die wilden plukken dan plukten we maar buiten de tuin, er stonden er voldoende in de omgeving. Maar bij de draadereprijs moest hij bakzeil halen. Dat mooie blauwe bloemetje, dat bleef staan. Het werd wel wekelijks afgemaaid. En ondanks dat ‘onkruid’ zag het gazon er altijd netjes uit. (Behalve als er weer een mol was langsgeweest.)

Gazon in de postzegeltuin.

Toen ik dan eindelijk mijn eigen tuin kreeg, wilde mijn vader graag helpen met het ontwerp. Maar hij moest toch even slikken toen ik als eis stelde: ‘Geen gazon’. “En het ruimtelijk effect dan?”, zei hij.

Ja, dat ruimtelijk effect. Dat is er zelfs in de postzegeltuin van 40 m2 in een rare vorm. Maar ook daar alléén als je het maait. Zie je het voor je? Voordat je een beetje gazon hebt in de postzegeltuin is dat zo groot dat er bijna geen plant meer bij kan. Wordt jouw stukkie gazon kleiner, dan moet je wel een ieniemienie maaimachine hebben wil je het nog netjes kunnen maaien. Gedoe.

Maar goed, als jouw ideale tuin er eentje is met een groot gazon waarop je lekker kan gaan liggen en een rand plantjes ernaast, laat je dan niet weerhouden. In dat geval heb je het maaiwerk er namelijk voor over. En als niet per sé een biljartlaken wil, is 1x per 2 weken maaien ook goed.

Allergieën

Als je last hebt van hooikoorts of van allergie voor pas gemaaid gras, is een gazon géén goed idee. Ben je een fanatiek maaier en heb je alleen last van hooikoorts, dan is een gazon nog te doen als je trouw 1x per week maait – hoewel straatjesgras dan opeens heel laag kan groeien en nog steeds kan bloeien. Je staat versteld van hoe de natuur zich kan aanpassen, ook al is het soms knap lastig. Maar heb je een allergie voor pas gemaaid gras (en dat bestaat echt en is een ramp in de zomer), dan is een gazon alleen handig als iemand het 1x per jaar voor jou maait, middenin jouw tweeweekse vakantie.

Mosveldje kan ook.

Wat tegenwoordig ook kan, is een mosveldje. Dat gaat met name goed als het in de schaduw kan groeien, maar in de zon kan ook. Wat zeg ik? Veel tuiniers hebben in plaats van een grasmat, een mosveldje met wat gras in de tuin. Zo ook een vriend van mij. Van de ene kant wordt hij sjaggerijnig van dat mosveldje, want hij had graag een mooi grasmatje gehad, á lá dat van mijn vader. Van de andere kant heeft hij een pesthekel aan grasmaaien. Dus dan is zo’n ‘mosveldje’, waar je maar 1x per 2 weken hoeft te maaien, zo gek nog niet…