2020 schiet al weer aardig op, het is a bijna Sinterklaas en dat betekent bijna kerst. En wie kerst denkt, denkt stiekem toch een beetje witte kerst. Sneeuw. Vorst.

Vorst? Vorst?? Mijn planten!!

Nou valt het met die vorst de laatste jaren erg mee, maar je weet maar nooit. Dus toch maar een stukkie over vorstbescherming.

En wat moet je daarvoor weten: Ja! Natuurkunde!

Nooit goed opgelet zeker? Saai, saai, saai? Ik moet toegeven, een fors aantal natuurkundeleraren vinden hun vaardigheden op het gebied van differentiaalvergelijkingen belangrijker dan hun didactische vaardigheden. Bovendien heb ik een (toen nog jonge) natuurkundeleraar in 2005 horen zeggen dat hij ervan overtuigd was dat meisjes genetisch minder aanleg hadden voor natuurkunde dan jongens. Dat helpt allemaal niet, natuurlijk. Maar slim gebruik van natuurkunde is bij tuinieren echt belangrijk en zo ook bij vorstbescherming.

Natuurkundig feit: stilstaande lucht isoleert. Dat is het principe achter de thermosfles en ook achter de vorstbescherming.

Nu kun je je planten niet in een thermosfles stoppen. Afgezien van het feit dat het niet past, zijn er andere zaken waar je rekening mee moet houden: planten hebben licht en lucht nodig, anders gaat het fout.

Nu kunnen de meeste planten in je tuin best wel tegen een beetje vorst, zolang het maar geen -15 wordt met een gevoelstemperatuur van -20. Gevoelstemperatuur van -20? Ja, dat komt door de wind. Die vervangt de niet-zo-koude lucht constant door zeer koude lucht. Het belangrijkste wat je moet doen in je tuin, ook voor je planten die niet zo erg tegen vorst kunnen, is zorgen dat de wind er niet bij kan.

De natuur doet dat vanzelf in de herfst met die massa bladeren die op je tuin nederdalen. Je eerste vorstbescherming is dus: Niets doen. Bladblazer met pensioen. Stop met winterklaar maken. Bladeren laten liggen. Tussen de bladeren komen laagjes stilstaande lucht en…stilstaande lucht isoleert.

(En dan komen die rottige merels weer die alle bladeren in je tuin gaan omspitten op zoek naar insecten. Argh! Maar waarom zou je je daar druk over maken als het niet vriest? Als het vriest geef je ze gewoon meelwormen. Moet jij zien hoe gemakzuchtig merels dan opeens zijn.)

Gaat het nu echt vriezen, dan kun je je potten met gevoelige planten binnenzetten. Op een koele plek, graag, ze zijn in winterrust. Heb je geen koele plek, behandel ze dan verder als kamerplanten, anders drogen ze uit en dan gaan ze alsnog dood. Had je ze net zo goed buiten kunnen laten staan.

Je planten die in de grond staan kun je bedekken met stro, of, als je toevallig een boomvaren of iets anders groots dat niet tegen vorst kan (olijven!), inpakken. Je kunt daarvoor plastic zakken kopen. Die zakken vul je met stro en knoop je dicht.

En dan maar rustig afwachten . Tot het voorjaar. En dan natuurlijk niet vergeten om die zakken weg te halen. Want anders hebben die gevoelige planten een ander probleem: He! Waar is mijn licht?